ГІСТОРЫКУ, ЛЕКСІКОГРАФУ, БЕЛАРУСАЗНАЎЦУ ПРЫСВЯЧАЕЦЦА

18-19 сакавіка 2025 года ў Цэнтры даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук адбылася Рэспубліканская канферэнцыяі “Беларускае гістарычнае мовазнаўства: стан і перспектывы развіцця”. Канферэнцыя арганізавана і прысвечана ў гонар 90-годдзя з дня нараджэння члена-карэспандэнта НАН Рэспублікі Беларусь Аляксандра Мікалаевіча Булыкі, вядомага ў шырокіх навуковых колах філолагаў Беларусі і за яе межамі як даследчыка гісторыі развіцця і станаўлення сучаснай беларускай літаратурнай мовы, старабеларускай мовы, мовы Францыска Скарыны, лексікографа, складальніка шматлікіх і розных слоўнікаў, сярод якіх адзіны ў беларускай мове слоўнік іншамоўных слоў у двух тамах.

Віншаванні, шчырыя словы ўдзячнасці, прызнання заслуг юбіляру выказалі і даслалі філолагі і не толькі з розных навуковых і навучальных устаноў горада Мінска, усіх абласных універсітэтаў нашай краіны і з-за мяжы. А. М. Булыку добра ведаюць у “ГДУ імя Ф. Скарыны”  не толькі як вучонага-лінгвіста, але і як сябра кафедры беларускай мовы, памятаюць як члена былога на філалагічным факультэце Савета па абароне кандыдацкіх дысертацый на працягу ўсяго існавання Савета, апанента дысертацыйных даследаванняў асобных нашых выкладчыкаў.

Ад імя супрацоўнікаў і студэнтаў Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Францыска Скарыны вітальны адрас за подпісамі рэктара С.А. Хахомава і дэкана філалагічнага факультэта А.М. Палуян уручыла М.А. Булыку прафесар Ляшчынская В.А., перадала шчырыя пажаданні моцнага здароўя, творчых вынікаў у працы, якую юбіляр не спыняе, ад імя ўсіх членаў кафедры беларускай мовы, падкрэсліўшы заслугі і ролю А.М. Булыкі ў развіцці беларускага мовазнаўства па многіх яго напрамках, адзначыўшы выключную працаздольнасць, мэтавую накіраванасць у навуковых даследаваннях,  творчы запал, гумар і дасціпнасць.

Працягам урачыстасцей стала работа пленарнага пасяджэння канферэнцыі, дзе сярод іншых з дакладам выступіла прафесар В.А. Ляшчынская, а затым работа двух секцый – “Актуальныя пытанні гісторыка-лінгвістычных даследаванняў” і  “Надзённыя пытанні сучаснага беларускага мовазнаўства”. Завяршэннем работы канферэнцыі стаў аргнізаваны круглы стол “Аляксандр Мікалаевіч Булыка: асоба, вучоны, педагог”.

Універсітэцкія суботы 2024

30 сакавіка 2024 года ў рамках універсітэцкай акцыі “Універсітэцкія суботы” адбылася сустрэча кіраўніцтва ГДУ імя Ф. Скарыны з пераможцамі абласнога і рэспубліканскага этапаў алімпіяд і патэнцыяльнымі медалістамі-выпускнікамі школ, гімназій і ліцэяў Гомельскай вобласці і ўзнагароджанне пераможцаў універсітэцкай алімпіяды па розных прадметах.

Працягам сустрэчы для выпускнікоў устаноў сярэдняй адукацыі, іх бацькоў і блізкіх было арганізавана знаёмства з філалагічным факультэтам: прадстаўнікамі кафедраў, студэнтамі, кабінетамі, музеямі, планамі і перспектывамі набору на 1 курс усіх спецыяльнасцей факультэта. На сустрэчы прысутнічалі вучні з розных школ і гімназій г. Гомеля (№ 22, 44, 58, 60, 75) і Гомельскай вобласці (Жлобін, Лоеў, Рэчыца, Хойнікі).

Госці факультэта цікавіліся пытаннямі паступлення, пражывання, спецыфікі накірункаў кожнай спецыяльнасці, магчымасці авалодання кітайскай і іншымі мовамі, працэсам навучання ўвогуле, заглядваючы ў будучыню – размеркаваннем і інш.

Ініцыятыўная група студэнтаў філалагічнага факультэта ў складзе Ксеніі Шыхалавай  (гр. РФ-21), Вікторыі Краўчанка і Таццяны Мальчыкавай (гр. РФ-11) па-свойму правялі знаёмства патэнцыяльных абітурыентаў нашага факультэта, адказалі на ўсе іх пытанні, праілюстраваўшы сваё студэнцкае жыццё загадзя падрыхтаванай прэзентацыяй пра вучобу, навуковую студэнцкую дзейнасць, арганізацыю розных конкурсаў, выхаваўчых мерапрыемстваў – адным словам, усе аспекты жыцця студэнтаў-філолагаў. Цікавым стала выступленне студэнта 2 курса Аляксея Казлякоўскага (гр. БЗА-21), які ўзначальвае студэнцкі савет факультэта.

Факультэт прадстаўлялі А.У. Нічыпорчык, загадчык кафедры рускага, агульнага і славянскага мовазнаўства, доктар філалагічных навук, прафесар, і З.У. Шведава, намеснік дэкана філалагічнага факультэта па прафарыентацыі, кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускай мовы, якія пазнаёмілі з гісторыяй факультэта, расказалі пра шанаванне і захаванне памяці аб знакамітых выпускніках, пра традыцыі факультэта, пра арганізацыю і вынікі актыўнай навуковай работы выкладчыкаў факультэта са студэнтамі, пачынаючы з першага курса і прадаўжаючы з магістрантамі і аспірантамі, тым самым паказваючы перспектывы для будучых навукоўцаў. 

Вучні і іх бацькі праявілі вялікую цікавасць, задавалі шмат пытанняў.

Дарагія выпускнікі, на філалагічным факультэце вы многаму навучыцеся, будзеце жыць цікава, творча. Мы будзем рады бачыць вас сваімі студэнтамі!

Read more: Універсітэцкія суботы 2024

21 лютага – Міжнародны дзень роднай мовы

Родная мова, цудоўная мова!

Ты нашых думак уток і аснова!

Матчын дарунак ад самай калыскі,

ты самацветаў яскравая нізка.

Уладзімір Дубоўка

На філалагічным факультэце ў Міжнародны дзень роднай мовы выкладчыкі і студэнты прынялі ўдзел у Рэспубліканскай дыктоўцы па беларускай мове. Ініцыятарам гэтага мерапрыемства сталі Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа, Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа, канал “Культура” Беларускага радыё.. З вітальным словам выступіў дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Капылоў Ігар Лявонавіч.

Дыктоўка, прымеркаваная да Міжнароднага дня роднай мовы і 80-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, называецца “Памяць і гонар”. Студэнты і выкладчыкі паказалі цудоўныя вынікі, прадэманстравалі выдатнае валоданне роднай мовай.

Віншуем удзельнікаў і жадаем ім поспехаў!

Read more: 21 лютага – Міжнародны дзень роднай мовы

Конкурс знаўцаў роднай мовы і літаратуры

Алімпіядны рух – адзін з яркіх складнікаў нацыянальнай сістэмы агульнай сярэдняй адукацыі. Асноўныя мэты алімпіяды – павышэнне цікавасці да вучэбных прадметаў, развіццё творчых здольнасцей, паглыбленне тэарэтычных ведаў і практычных уменняў, садзейнічанне самарэалізацыі асобы.

Традыцыйна ў студзені праходзіць трэці этап Рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах. З 8 па 11 студзеня на базе Гомельскага дзяржаўнага аграрна-тэхнічнага каледжа праводзілася алімпіяда па беларускай мове і беларускай літаратуры. Удзельнікі – 98 навучэнцаў дзявятых, дзясятых і адзінаццатых класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі Гомеля і Гомельскай вобласці.

 Першы тур – напісанне водгуку на прапанаваны вершаваны ці празаічны твор. Алімпіяднікі павінны былі прадэманставаць чытацкі вопыт, уменне выяўляць асноўную тэматыку і праблематыку, ідэю твора, разуменне аўтарскай пазіцыі; абгрунтаваць уласнае прачытанне твора, вызначыць ролю сюжэта, кампазіцыі, выяўленчых сродкаў выразнасці. На выніковы бал уплывалі моўнае і кампазіцыйнае афармленне водгуку, творчы характар работы.

Другі этап – комплексная работа па беларускай мове і літаратуры. Прапанаваныя ў комплекснай рабоце заданні ахопліваюць розныя раздзелы сучаснага мовазнаўства, а таксама выяўляюць веды па гісторыі і тэорыі беларускай літаратуры. Матэрыял базіруецца на школьнай праграме, пры гэтым правяраецца мысленчая самастойнасць і кругагляд.

Алімпіяда – гэта выпрабаванне не толькі для ўдзельнікаў, але і для членаў журы – выкладчыкаў кафедры беларускай мовы і кафедры беларускай літаратуры УА “Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны”. Каб ацаніць работы, неабходны глыбокія веды і ўважлівасць. А яшчэ журы павінна было вызначыць лепшых з лепшых. Пераможцаў трэцяга этапу чакаюць новыя спаборніцтвы – заключны этап Рэспубліканскай алімпіяды, які пройдзе ў сакавіку.

Хочацца верыць, што ўдзельнікі алімпіяды стануць сапраўднымі знаўцамі роднага слова і надалей захаваюць цікавасць і любоў да беларускай мовы і літаратуры, папоўняць шэрагі студэнтаў філалагічнага факультэта Гомельскага дзяржаўнга ўніверсітэта імя Францыска Скарыны.

Алена Палуян, дэкан філалагічнага факультэта, член журы

Read more: Конкурс знаўцаў роднай мовы і літаратуры