Секцыя ХLIX студэнцкай навуковай канферэнцыі “Дні студэнцкай навукі: Актуальныя праблемы мовазнаўства і літаратуразнаўства” “Сучасная беларуская мова. Фразеалогія, дыялекталогія і гісторыя мовы”

Секцыя  № 4

“Сучасная беларуская мова. Фразеалогія,

дыялекталогія і гісторыя мовы”

Кіраўнік секцыі –  Шведава З.У.

З 09.04.20 по 30.04.20 праводзіцца ХLIX студэнцкая навуковая канферэнцыя “Дні студэнцкай навукі: Актуальныя праблемы мовазнаўства і літаратуразнаўства”. У гэтым годзе пасяджэнні адбываюцца ў дыстанцыйным рэжыме. Кафедра беларускай мовы арганізавала пасяджэнне секцый канферэнцыі.

1 Пархоменка Я.М., 3 курс. “Назоўнікавыя фразеалагізмы беларускай мовы, якія характарызуюць жыццё чалавека”. Навуковы кіраўнік – Шведава З.У. У дакладзе даследуюцца назоўнікавыя фразеалагізмы як асобны семантыка-граматычны тып маюць катэгарыяльнае значэнне прадметнасці і выражаюць яго ў катэгорыях адушаўлёнасці ці неадушаўлёнасці, роду, ліку і склону. Сярод фразеалагізмаў-характарыстык жыцця чалавека, выяўленых са “Слоўніка фразеалагізмаў” І.Я. Лепешава, вызначана 6 назоўнікавых фразеалагізмаў, тры з якіх адушаўлёныя (пень трухлявы, старая падвода, стаптаны лапаць), якія характарызуюць асобу чалавека, і тры – неадушаўлёныя (з’яўленне на свет, прыход на свет, вечны сон), якія характарызуюць стан нараджэння і смерці чалавека.

2 Кузняцова Д.В., 3 курс. “Вобраз радзімы ў беларускіх парэміях”. Навуковы кіраўнік – Шведава З.У. Беларускі народ стварыў шмат лаканічных твораў-афарызмаў, трапных выразаў, у якіх у высокамастацкай форме абагульніў свой багаты жыццёвы вопыт. Сярод ix прыказкі карыстаюцца найбольшай папулярнасцю. Яны ярка адлюстроўваюць багаты працоўны i жыццёвы вопыт народа, яго мудрасць, псіхалогію i светапогляд, маральна-этычныя i эстэтычныя ідэалы. Вынік лексіка-семантычнага аналізу парэмій, якія рэпрэзентуюць вобраз радзімы, дазваляе канстатаваць, што для беларуса радзіма ў першую чаргу атаясамліваецца з месцам нараджэння (Дарага тая хата, дзе радзіла (нарадзіла) мяне матка; Дораг той куток, дзе абрэзалі пупок), раем (У родным (сваім) краю (-і), як у раю (-і)). Шмат парэмій, якія падкрэсліваюць значнасць сваёй радзімы – Беларусі, у параўнанні з чужой зямлёй (На Беларусі пчолы як гусі; Чым за морам віно піць, лепш ( лепей) з Нёмана (у Нёмане) вадзіцу).

3 Панцелеенка В.М., 3 курс (завочны факультэт). “Беларускія народныя прыказкі і прымаўкі з зааморфнымі вобразамі”. Навуковы кіраўнік – Хазанава К.Л. У дакладзе разглядаюцца беларускія парэміі з вобразамі звяроў, птушак, насякомых, выяўляецца іх частотнасць, пашыранасць, паходжанне, асаблівасці ўжывання і семантыка.

4 Андрэйкавец А.М., 4 курс. “Сімволіка і культурная інфармацыя беларускіх фразеалагізмаў з кампанентам дзесяць, дзясяты”. Навуковы кіраўнік – Ляшчынская В.А. Паведамленне прысвечана вывучэнню культурнай інфармацыі фразеалагічных адзінак з лічбавым кампанентам дзесяць, дзясяты, якія ў беларускай літаратурнай мове не вызначаюцца частотнасцю ўжывання: усяго дзевяць адзінак. Аднак і гэтыя фразеалагізмы ўтвораны ў выніку адбору лічэбнікаў, за якімі замацаваны шырокі спектр сімволікі, якая і выяўляецца ў эталанізацыі, стэрэатыпізацыі гэтых адзінак.

5 Шчарбатая А.А. “Фразеалагізмы як сродак нацыянальнай адметнасці ў мове А. Дударава”. Навуковы кіраўнік – Ляшчынская В.А. У дакладзе даецца агляд фразеалагізмаў у мове п’есы “Князь Вітаўт” А. Дударава і выяўляюцца іх стылістычныя функцыі.

6 Чэкан А.А., 4 курс. “Лінгвакультуралагічны каментарый фразеалагізмаў касмічнага кода культуры беларусаў”. Навуковы кіраўнік – Ляшчынская В.А. У дакладзе праводзіцца лінгвакультуралагічны аналіз, робіцца спроба лінгвакультуралагічнага каментарыя фразеалагічных адзінак касмічнага кода культуры беларусаў на матэрыяле групы такіх адзінак на аснове іх утварэння з трыма адабранымі кампанентамі – сонца, зорка і месяц.