Гісторыя пад знакам Ката

Любая больш-менш важная падзея для гісторыі мае сваю вагу ў выглядзе дат, імёнаў, малюнкаў, тэкстаў, шыфраў, пароляў, кодаў і г.д. Як удзельнікі і галоўныя ініцыятары з’яўлення на свет кожнай з такіх падзей, мы маем асаблівую сувязь з імі, вядомую толькі нам самім.

Пра якую сувязь я збіраюся распавесці вам у артыкуле з такой дзіўнай назвай? Пра гэта вядома аднаму Богу ды хіба што яшчэ прафесару Івану Фёдаравічу Штэйнеру – загадчыку кафедры беларускай літаратуры, які некалькі дзён таму ў памяшканні чытальнай залі бібліятэкі ГДУ прэзентаваў сваю кнігу “Кот-ваявода”. Падзея гэта вартая ўвагі хаця б таму, што прайшла яна ў незвычайны дзень – пятніцу трынаццатага. Ды і сам прафесар – асоба незвычайная. Хто бываў на кафедры і бачыў там ката, які стаіць на стале пасярод памяшкання, пацвердзіць гэта. Сярод студэнтаў-філолагаў ходзіць думка, што ён вельмі падобны да Івана Фёдаравіча, амаль адзін у адзін. Супадзенне? Не думаю!

Але я крыху адхілілася ад тэмы. Прэзентацыя, між іншым, прайшла пры поўным аншлагу, сам прыгажун-прафесар у вышыванай сарочцы ззяў, як майская зорка на небе, а пахвалам “Кату-ваяводзе” не было межаў. Са словамі падзякі за неардынарную творчасць выступілі дэкан біялагічнага факультэта прафесар Віктар Сяргеевіч Аверын, рэжысёр Гомельскага абласнога драматычнага тэатра Багдан Арлоўскі, паэт Сяргей Краснабарод, выкладчыца кафедры рускай і сусветнай літаратуры Наталля Уладзіміраўна Суслава.

І нават падарункі прафесару Штэйнеру дастаюцца незвычайныя: у сваёй прамове ён мімаходам узгадаў згублены ім Parker (прафесары заўсёды такія летуценныя!), а сябры творцы па грэка-рымскай барацьбе пасля палымянай оды ў гонар спартсменаў і лірыкаў падарылі яму футбольны мяч, які Іван Фёдаравіч тут жа пусціў у ход – “не адыходзячы ад касы”.

Не ведаю, ці казаў хто-небудзь прафесару, што ён заўзяты постмадэрніст, але нават гэтая рыса яго творчай манеры, на мой погляд, пацвярджае незвычайнасць асобы аўтара. Як было агучана падчас прэзентацыі, кніга “Кот-ваявода” напісана на трох мовах: беларускай, рускай і лацінскай (чытаць можна каму на якой зручней) – і гэта не ўлічваючы англамоўныя словы і выразы, раскіданыя па ўсёй кнізе ў хаатычным парадку. Сюды яшчэ можна дадаць безліч рэмінісцэнцый і цытат з творчасці розных знакамітых пісьменнікаў і філосафаў (Эразм Ратэрдамскі, Плутарх, Францыск Скарына, Вальтэр, Ян Баршчэўскі, Кандрат Крапіва і г.д.). Памножце ўсё гэта на зварот да фальклорнай спадчыны беларусаў, сакавітую народную мову і вы атрымаеце жорсткі постмадэрнісцкі “замес” філасофіі і поп-культуры: хочаце чытайце байку, хочаце – філасофствуйце – каму што больш падабаецца.

А я тым часам чакаю ўжо агучаных Іванам Фёдаравічам новых кніг у колькасці шэсць штук, якія ён, як сапраўдны творца ХХІ стагоддзя, піша адначасова.

P. S. А на вокладку кнігі ўсё-ткі трэба было пасадзіць калі не самога Штэйнера, дык хаця б пузатага ката з кафедры беларускай літаратуры. Так было б больш каларытна.

 Крысціна Бандурына